Μυρίζει μπαρούτι στη Νoτιοανατολική Μεσόγειο

Με έντονο προβληματισμό και σκεπτικισμό αντιμετωπίζουν στα υψηλότατα τα κλιμάκια της κυβέρνησης τη συνεχιζόμενη τουρκική προκλητικότητα στη νοτιοανατολική Μεσόγειο που «μυρίζει μπαρούτι». Αριστοι γνώστες του θέματος εκτιμούν ότι οι γεωπολιτικές συνθήκες που διαμορφώνονται ταχύτατα στην περιοχή εμπεριέχουν κινδύνους για τη χώρα μας.

Ο Πρωθυπουργός παρακολουθεί προσεκτικά την υπόθεση το ίδιο και τα υπουργεία Αμυνας και Εξωτερικών. Η αιφνιδιαστική ανακοίνωση της Τουρκίας για έρευνες πετρελαίου στην κρίσιμη περιοχή νοτίως του Καστελόριζου σε περιοχή, μάλιστα, επικάλυψης και ελληνικής υφαλοκρηπίδας εκτιμάται και ζυγίζεται με προσοχή.

«Ουσιαστικά η Αγκυρα επιχειρεί να μεταφέρει την ένταση της Ανατολικής Μεσογείου (με επίκεντρο την κυπριακή ΑΟΖ) σε ελληνικό χώρο, στο Αιγαίο» λένε διπλωματικοί κύκλοι. Ταυτόχρονα προβληματίζει έντονα η κινητικότητα της Τουρκίας, η οποία επιδιώκει να αποκτήσει στρατηγικές συμμαχίες με όμορες χώρες ως αντίδοτο στο τρίγωνο «Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ».

Είναι ενδεικτική η ηγετική εμφάνιση Ερντογάν στην Αίγυπτο, οι δηλώσεις περί ενδεχομένου αναγνώρισης του παλαιστινιακού κράτους κ.ο.κ. Προσεκτικά μελετημένες ενέργειες που στοχεύουν να μπει «σφήνα» η Αγκυρα στο «μαλακό υπογάστριο» του Ισραήλ.

Από την πλευρά τους, Ισραηλινοί αξιωματούχοι εκμυστηρεύονται σε συζητήσεις τους με διεθνείς παράγοντες ότι δεν επιδιώκουν σύρραξη αλλά αν προκληθούν θα απαντήσουν. Το ζοφερό σκηνικό που στήνεται στην περιοχή έχει προκαλέσει τα ανακλαστικά των ελληνικών αρμόδιων διπλωματικών υπηρεσιών.

Μερικοί υπουργοί εκμυστηρεύονται ψιθυριστά τους φόβους τους για το ενδεχόμενο θερμού επεισοδίου, ακόμη και σύρραξης στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου με αφορμή τις ΑΟΖ. Η επιχειρηματολογία τους είναι πως, ιστορικά, οι μεγάλες οικονομικές κρίσεις, οδηγούν σε συρράξεις.

Αυτές με τη σειρά τους σε πλήρη καταστροφή των παραγωγικών δομών. Και ακολουθεί, νομοτελειακά, μεγάλη περίοδος άκρατης ανάπτυξης για να στηθούν εξ αρχής οι δομές.

«Η κατάσταση στη Μεσόγειο μυρίζει μπαρούτι. ΗΠΑ και ΕΕ δείχνουν ανίκανες να αντιδράσουν εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων. Θα αναδειχθούν περιφερειακές δυνάμεις που θέλουν να παίξουν τον ρόλο του χωροφύλακα στην περιοχή. Οσοι δεν φοβούνται ένα τέτοιο ενδεχόμενο, είναι απλώς ανόητοι...», έλεγε προς το «Κέρδος» κυβερνητικό στέλεχος. Ετερος υπουργός, που εκμυστηρεύτηκε τις ίδιες ανησυχίες του στον Πρωθυπουργό, απεκόμισε την εντύπωση ότι και ο κ. Γιώργος Παπανδρέου έχει απόλυτη επίγνωση της κρισιμότητας, αλλά «θέλει να κρατήσει το θέμα χαμηλά για ευνόητους λόγους».

Ο ίδιος ο κ. Παπανδρέου διεμήνυσε πάντως κατά τη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στη ΔΕΘ ότι «η οικονομική αδυναμία της Ελλάδας δεν πρέπει να εκληφθεί ως αδυναμία σε άλλους τομείς».

Το σκηνικό έντασης και κρίσης, με απρόβλεπτες για την ώρα διαστάσεις και συνέπειες που επιχειρεί να στήσει και στην καρδιά του Αιγαίου η Τουρκία, ξεκίνησε την περασμένη Πέμπτη, οπότε το γεωτρύπανο «Ομηρος» έφθασε στο Οικόπεδο 12 στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ). Τότε, η Αγκυρα αποφάσισε να κλιμακώσει εντυπωσιακά τις προκλήσεις της.

Η Τουρκία εξέδωσε το ίδιο βράδυ ναυτική αγγελία (NAVTEX) για τη διεξαγωγή ερευνών νοτίως του Καστελόριζου, δείχνοντας ξεκάθαρα τις προθέσεις της. Είχε προηγηθεί η ανακοίνωση ότι προτίθεται να υπογράψει συμφωνία οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας με το ψευδοκράτος.

Οπως αναφέρεται στην τουρκική NAVTEX, το διάστημα από 15 Σεπτεμβρίου έως και 15 Νοεμβρίου, το νορβηγικό ερευνητικό πλοίο «Bergen Surveyor» (μαζί με συνοδευτικά σκάφη) θα διεξάγει έρευνες που σύμφωνα με την ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών περιλαμβάνει και περιοχή που «σύμφωνα με τις σχετικές πρόνοιες του Δικαίου της Θάλασσας επικαλύπτει ελληνική υφαλοκρηπίδα νοτίως του Καστελόριζου».

Υπενθυμίζεται ότι νορβηγικό ήταν και το ερευνητικό σκάφος , το «Malena Ostervold», που είχε προκαλέσει την κρίση του Νοεμβρίου του 2008, πάλι στο Καστελόριζο, ενώ στην ίδια ακριβώς περιοχή πέρυσι η Τουρκία δημιούργησε εκ νέου ένταση με την αποστολή του ερευνητικού «Πίρι Ρέις» για έρευνες σε περιοχή επικάλυψης ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Το ελληνικό ΥΠΕΞ έδωσε πάραυτα οδηγίες στην ελληνική πρεσβεία στην Αγκυρα να πραγματοποιήσει διάβημα στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, ζητώντας την αποχή από κάθε ερευνητική δραστηριότητα που θίγει ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή.

Ταυτόχρονα, δόθηκαν οδηγίες στην ελληνική πρεσβεία στο Οσλο να επικοινωνήσει με την πλοιοκτήτρια εταιρεία του νορβηγικού ερευνητικού σκάφους, καθώς και με το υπουργείο Εξωτερικών της Νορβηγίας, προκειμένου να γνωστοποιήσει τις σχετικές ελληνικές θέσεις.

Πάντως, η Αγκυρα προχώρησε σε μία ακόμη κίνηση κλιμάκωσης της έντασης έναντι Ελλάδας και Κύπρου, ανακοινώνοντας τον καθορισμό υφαλοκρηπίδας με τα Κατεχόμενα και προαναγγέλλοντας γεωτρήσεις στη θαλάσσια περιοχή του ψευδοκράτους, αν η Κύπρος προχωρήσει στην εξόρυξη φυσικού αερίου.

Κρίσιμη συνάντηση κορυφής στη Ν. Υόρκη
Με αυξημένο ενδιαφέρον αναμένεται η συνάντηση που θα έχουν οι πρωθυπουργοί Ελλάδας και Τουρκίας κκ. Παπανδρέου και Ερντογάν στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της 66ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ όπου ασφαλώς θα τεθεί το ζήτημα.

Ο κ. Παπανδρέου συνομίλησε την περασμένη Πέμπτη με τον Ισραηλινό ομόλογο του κ. Νετανιάχου, ενώ την Παρασκευή ο υπουργός Αμυνας κ. Πάνος Μπεγλίτης είχε συνάντηση με τον Κύπριο ομόλογό του κ. Δημήτρη Ηλιάδη.

«Η Κυπριακή Δημοκρατία ως κυρίαρχο κράτος έχει το αυτονόητο δικαίωμα να προχωρήσει στις ενεργειακές έρευνες, ασκώντας το κυριαρχικό της δικαίωμα, όπως αυτό απορρέει από τη διεθνή σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας και βεβαίως από τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ», επεσήμανε σε δηλώσεις του ο κ. Μπεγλίτης. Και τόνισε ότι οι μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας «ουσιαστικά, συμβάλλουν στην καλλιέργεια ενός κλίματος αποσταθεροποίησης, έντασης και βεβαίως μιας ενδεχόμενης κρίσης στην περιοχή».

Από την πλευρά του ο υπουργός Αμυνας της Κύπρου εξέφρασε τη λύπη του για το γεγονός ότι η Τουρκία «στην έλλειψη επιχειρημάτων και διεθνούς νομιμοποίησης των απόψεών της εκτρέπεται σε προκλήσεις και απειλές» και την ελπίδα ότι «η διεθνής νομιμότητα και οι δυνάμεις θα παρέμβουν, ώστε να μην υπάρξουν εξελίξεις στρατιωτικής έντασης στην περιοχή».